استفاده بهینه از کود اوره برای افزایش عملکرد درخت جزء هدف های حائز اهمیت برای کشاورزی به حساب می آید. زمان مناسب استفاده از کود اوره سبب می شود جذب مواد مغذی گیاهان به حداکثر برسد. گیاهان به طور معمول آب و مواد مغذی را از طریق ریشه جذب می کنند، به همین علت کود ها در خاک مورد استفاده قرار می گیرند. در این مقاله به شرح بررسی زمان استفاده از کود اوره برای درخت سیب و تاثیر آن بر بهبود عملکرد درختان سیب می پردازیم.
کود اوره چیست و چرا برای درخت سیب ضروری است؟
کود اوره جزء پر کاربرد ترین انواع کودهای نیتروژن دار در کشاورزی است که از ترکیب نیتروژن، کربن و هیدروژن ساخته می شود. فرمول شیمیایی این کود (NH4)2CO3 است و به عنوان منبع غنی نیتروژن، کربن و هیدروژن در اختیار گیاهان قرار می گیرد. این کود به شکل گرانول های سفید یا دانه های کریستالی در بازار عرضه می شود و برای تامین نیتروژن مورد نیاز گیاهان در مراحل گوناگون رشد، علل الخصوص درختان میوه مثل سیب، مورد استفاده قرار می گیرد.
عواملی که سبب شده تا کود اوره برای درخت سیب الزامی شود به شرح زیر است:
- تامین نیتروژن مورد نیاز برای رشد
- افزایش کیفیت میوه ها
- تقویت سیستم ریشه
- افزایش مقاومت در برابر بیماری ها و تنش های محیطی
- بهبود ظاهر و ساختار درخت
بهترین فصل برای مصرف کود اوره در باغ سیب
درختان در اوایل فصل بهار در مرحله رشد فعال قرار دارند و آماده برای شروع رشد جدید هستند. بهترین فصل برای کود دهی به درخت سیب فصل بهار است چرا که در این فصل درختان از خواب زمستانی بیدار شده و برای رشد شاخ و برگ جدید به نیتروژن نیاز دارند.
بهترین زمان استفاده از کود اوره برای درخت سیب
به طور کلی بهترین زمان برای استفاده از کود اوره با توجه به فاز رشد درخت و نیاز های تغذیه ای آن در هر فصل تعیین می شود. همانطور که در بخش قبلی به اطلاع شما رساندیم اوایل فصل بهار بهترین زمان برای استفاده از کود اوره برای درخت است چرا که درخت در مرحله پیش از شروع رشد فعال قرار دارد و از مرحله سرما عبور کرده است.
اوایل تابستان(در زمان رشد فعال)
در طول فصل رشد، درختان سیب برای تولید برگ های جدید و رشد عمومی به نیتروژن نیاز دارند. مصرف کود اوره در اوایل فصل تابستان سبب رشد بهینه و افزایش فتوسنتز می شود. با این وجود باید توجه داشته باشید که مصرف بیشتر از حد نیتروژن در این زمان می تواند بر رشد برگ تاثیر گذارد و از کیفیت میوه بکاهد.
پاییز(بعد از برداشت میوه ها)
بعد از برداشت میوه ها در در زمان استراحت درختان، کود اوره همانند یک تقویت کننده برای آماده سازی درختان سال آینده مورد استفاده قرار می گیرد. کوددهی در پاییز نوعی تغذیه پیشگیرانه برای آماده سازی درختان برای رشد قوی تر در سال آینده است. این شیوه به بهبود وضعیت درخت، افزایش مقاومت آن در مقابل زمستان و فراهم کردن شرایط مناسب برای شروع قدرتمند در فصل بهار کمک می کند.
تاثیر کود اوره بر رشد و باردهی درخت سیب
کود اوره به عنوان منبع غنی از نیتروژن، یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر رشد و باردهی درخت سیب است. نیتروژن می تواند علاوه بر رشد گیاهان، در فرآیند هایی مانند فتوسنتز، پروتئین ها و رشد شاخه و برگ ها نقش حائز اهمیتی داشته باشد به طوری که به سرعت برگ و شاخه های جدید تولید کند. این کود نه تنها از طریق فتوسنتز به برگ بلکه از طریق ریشه های قوی توانایی جذب بهتر آب و مواد مغذی از خاک را دارد. به خودی خود درخت سیب با کمبود نیتروژن مواجه است و اگر نیتروژن نداشته باشد رشد آن ضعیف تر و برگ ها زودتر زرد می شوند. مصرف اوره به بازسازی سریع سلول ها و رفع علائم کمبود نیتروژن کمک می کند.
کود اوره می تواند به طور مستقیم بر افزایش تعداد میوه، بهبود کیفیت، افزایش وزن میوه، تنظیم باردهی متعادل تاثیر گذارد. باردهی متعادل یکی از مهم ترین عواملی است که برای باردهی درخت بسیار اهمیت دارد چرا که استفاده کنترل شده از اوره مانع از باردهی بیش از حد و کاهش کیفیت میوه می شود. درختانی که به طور متعادل کود دریافت می کنند توانایی تولید محصول با کیفیت در هر فصل را دارند.
جدول زمان بندی کوددهی اوره به درخت سیب
| هدف کوددهی | زمان مصرف | مرحله رشد درخت |
| رشد اولیه شاخه ها و برگ ها | اوایل بهار | قبل از شکوفه دهی |
| تغذیه میوه های در حال رشد | اواسط بهار | پس از ریزش گل ها |
| افزایش حجم و کیفیت میوه ها | اوایل تابستان | در زمان رشد فعال میوه ها |
| ذخیره مواد مغذی برای سال بعد | پاییز (پیش از سرما) | پس از برداشت میوه ها |
میزان مصرف کود اوره برای درختان را از اینجا بخوانید
آیا استفاده از کود اوره در پاییز برای سیب مفید است؟
استفاده از کود اوره در پاییز که یکی از دوره حیاتی برای سیب است، می تواند مفید باشد ولی این کار باید با دقت و در زمان مناسب انجام شود. در این زمان، بعد از برداشت، میوه ها وارد مرحله استراحت شده ولی همچنان فعالیت های زیرزمینی مثل رشد ریشه و ذخیره سازی مواد غذایی برای فصل رشد بعدی ادامه دارد.
روش صحیح کود دهی اوره به درخت سیب در بهار
مرحله اول
کود اوره باید در بخش های سایه انداز درخت(بخشی که شاخه ها سایه دارند) پخش شود، چرا که این منطقه محل اصلی گسترش ریشه های جذب کننده است.
مرحله دوم
بعد از پخش کود، باید آن را با خاک ترکیب کنند تا تماس کود با سطح خاک کاهش یابد. این کار از هدر رفتن نیتروژن به صورت آمونیاک جلوگیری می نماید.
مرحله سوم
بعد از مصرف کود، آبیاری الزامی است تا کود به عمق خاک نفوذ کرده و به ریشه برسد. آبیاری مناسب سبب افزایش جذب نیتروژن و جلوگیری از سوختگی ریشه می شود.
میزان کود اوره با توجه به سن درخت، شرایط خاک و نیاز تغذیه ای درخت تعیین می شود که به شرح زیر است:
برای درختان جوان 1 تا 3 سال، حدودا 100-200 گرم کود اوره برای هر درخت نیاز است. درختان بالغ که بیش از 4 سال سن دارند با توجه به میزان باردهی و شرایط خاک، بین300 تا 500 گرم برای هر درخت پیشنهاد می شود.
اشتباهات رایج در زمان مصرف کود اوره برای درختان سیب
بهتر است کل کود را به دو یا سه نوبت در طول فصل بهار تقسیم کنید؛ این کار باعث جذب تدریجی نیتروژن شده و از هدر رفت آن جلوگیری می شود. حجم کود نباید زیاد باشد چرا که سبب رشد زیاد شاخه و برگ ها شده و باردهی درخت کاهش پیدا می کند. کود دهی باید در روز های عادی و معتدل انجام گیرد چرا که بارندگی شدید، سبب می شود کود از ریشه شسته و مانع از جذب گیاه شود.
عوارض مصرف نادرست کود اوره برای درخت
استفاده نادرست از کود اوره می تواند تاثیرات منفی بر رشد، سلامت و باردهی درختان داشته باشد. این عوارض می تواند ناشی از مصرف بیش از حد، زمان بندی نامناسب یا روش های نادرست استفاده باشد. در ادامه به شرح این مشکلات می پردازیم:
- سوختگی ریشه و برگ ها
به کاربردن بیش از حد کود اوره یا تماس مستقیم آن با ریشه یا برگ ها می تواند سبب تجمیع نیتروژن بسیاری در یک محل شود. این کار منجر به مسمویت در سلول های ریشه و برگ شده و در نهایت رشد درخت را کاهش می دهد و ممکن است منجر به مرگ ریشه یا زرد شدن و خشک شدن برگ شود.
- رشد بیش از حد شاخ و برگ ها
استفاده زیاد نیتروژن می تواند باعث رشد سریع و غیر طبیعی شاخ و برگ ها شود که کیفیت و باردهی درخت کاهش می یابد.
- کاهش مقاومت به سرما و تنش
مصرف دیر هنگام کود اوره در اواخر فصل تابستان و پاییز باعث تحریک رشد جدید در زمان نامناسب شده و مقاومت شاخه ها و جوانه ها به سرما را کاهش می دهد. جوانه های نارس در مقابل سرمای شدید آسیب پذیر تر هستند.
- آلودگی محیط زیست و شستشوی نیتروژن
استفاده بیش از حد کود اوره یا کوددهی قبل از بارندگی شدید باعث می شود به جای جذب نیتروژن آلودگی محیط زیست جذب گیاه شود و به اکو سیستم آسیب وارد نماید.
- عدم تعادل مواد مغذی در خاک
علت استفاده بیش از حد کود اوره بدون تامین سایر عناصر مغذی مثل پتاسیم و فسفر که باعث رشد نامتعدل درخت، ضعف شاخه ها، کاهش کیفیت میوه و مستعد شدن درخت به بیماری ها و آفات می شود.
جمع بندی
به طور کلی استفاده از کود اوره برای درخت سیب باید به اندازه باشد چرا که استفاده بیش از حد آسیب های جدی برای درخت به وجود می آورد. اگر حجم و زمان استفاده از کود اوره برای درخت در نظر گرفته شود، مثمر ثمر خواهد بود.
سوالات متداول
بهترین زمان استفاده برا استفاده از کود اوره چه زمانی است؟
بهترین زمان در اوایل بهار و اواسط رشد برای تقویت درخت مناسب است.
چگونه کود اوره را برای درخت سیب مورد استفاده قرار دهیم؟
کود را به شکل یکنواخت در اطراف سایه انداز درخت پخش کرده و با خاک مخلوط نمایید و در نهایت آبیاری کنید.